اثرات نیترات سرب و اسید سالیسیلیک بر رشد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک ریحان (ocimum basilicum)

سرب یکی از فلزات سنگین و سمی است که آثار سمیت آن معمولا در غلطت های بالاتر از 30 میکرو گرم بر گرم در برگ ظاهر می شود و منجر به کاهش سنتز کلروفیل و کاهش رشد رویشی می شود. در پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف نیترات سرب و اسید سالیسیلیک بر رشد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک ریحان (رقم اصلاح شده موسسه پاکان بذر اصفهان)، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1392 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح نیترات سرب: 0، 100، 200 و 300 میلی گرم در کیلوگرم خاک به عنوان عامل اول و سه سطح اسید سالیسیلیک: 0، 50 و 100 ppm به عنوان عامل دوم لحاظ گردید. نتایج نشان داد که نیترات سرب تأثیر معنی¬داری بر سطح برگ، وزن تر و خشک هوایی و وزن تر و خشک ریشه دارا بوده و سبب کاهش آنها گردید. در این بین میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز (cat) و پراکسیداز (pox) و کربوهیدرات محلول در برگ گیاه ریحان همراه با افزایش سطوح مصرف نیترات سرب، افزایش یافت. تیمار نیترات سرب همچنین بر میزان کلروفیل a، b و کارتنوئید نیز تأثیر معنی داری داشت و سبب کاهش آنها در سطح (p<0.01) گردید. به کار گیری اسید سالیسیلیک به عنوان یک تنظیم کننده رشد در محیط حاوی سرب، باعث کاهش معنی دار صفات فیزیولوژیکی گیاه ریحان از قبیل: کربوهیدرات و آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز و افزایش زنگیزه های فتوسنتری کلروفیل a، کلروفیل b و کارتنوئید گردید و همچنین باعث افزایش معنی دار صفات مورفولوژیکی ازجمله: سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه در سطح (p<0.01) گردید. نتایج نشان داد کاربرد همزمان تیمار نیترات سرب و اسید سالیسیلیک باعث افزایش صفات مورفولوزیک و فیزیولوزیک مذکور فوق و همچنین کاهش کربوهیدرات و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز چه در سطح (p<0.01) و چه در سطح (p<0.05) گردید ولی بر وزن خشک ریشه به لحاظ آماری بر روی صفت مذکور مذکور معنی دار نبود..